INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY INTERNETOWY POLSKI SŁOWNIK BIOGRAFICZNY
iPSB
  wyszukiwanie zaawansowane
 
  wyszukiwanie proste
 
Biogram Postaci z tego okresu
 Jan Sikorski      Jan Sikorski, wizerunek na podstawie ryc. J. Holewińskiego z 1887 r.

Jan Sikorski  

 
 
1804-12-27 - 1887-02-12
Biogram został opublikowany w latach 1996-1997 w XXXVII tomie Polskiego Słownika Biograficznego.
 
 
 
Spis treści:
 
 
 
 
 

Sikorski Jan (1804–1887), malarz, nauczyciel rysunków. Ur. 27 (24?) XII w Dreźnie, w rodzinie mieszczańskiej; ojciec był «artystą muzycznym».

Od r. 1808 rodzina Sikorskich mieszkała w Warszawie; S. uczęszczał tam do szkoły wydziałowej, od r. 1818 do Liceum Warszawskiego. W r. 1821 (20 IX) wstąpił na Oddział Sztuk Pięknych Uniw. Warsz., gdzie uczył się przede wszystkim u Antoniego Brodowskiego i Antoniego Blanka. Dyplom uzyskał w r. 1828 «z chlubą i ogólnym uznaniem wyższych zdolności» (J. Heppen). W r. 1830 wyjechał «dla nauki» za granicę («przed powstaniem», co podkreślano) i pozostał tam z przerwami do r. 1843; brak informacji, aby prowadził poważniejsze studia. Można sądzić, że jego nauka ograniczała się do kopiowania obrazów w galeriach. W r. 1833 S. był notowany w Warszawie, dokąd przyjechał na dłużej (ożenił się wówczas), w r. 1837 był profesorem rysunków w szkole pijarów na Żoliborzu, w l. 1840 i 1841 mieszkał przy ul. Świętokrzyskiej w Warszawie.

S. uprawiał malarstwo portretowe; zachowały się Portret architekta Andrzeja Gołońskiego (1845), Portret rabina Salomona Posnera (ok. 1845), Portret kobiety (Racheli Posnerowej, ok. 1845), Portret mężczyzny (w cywilnym ubraniu z krzyżami Orderów: św. Stanisława i Virtuti Militari, warunkowo określany jako portret doktora Wernera, być może jest to portret gen. Józefa Rautenstraucha – wszystkie w Muz. Narod. w Warszawie), Portret bpa Franciszka Pawłowskiego (w rezydencji biskupów płockich), dwa – małżonków Gołębiowskich (1840, Muz. w Kazaniu), Aleksandra Lessera (1854, Lwowska Galeria Obrazów). Są informacje o wizerunkach ręką S-ego: K. W. Wójcickiego (wystawiony w Warszawie w r. 1841), Karoliny Brande (1845), Stanisława Staszica (wg tego portretu wybito medal), Henryka Zabiełły. Poza portretami malował S. parokrotnie obrazy ołtarzowe: św. Feliksa (1852) do kościoła w Lądzie, także do kaplicy szpitala Dzieciątka Jezus w Warszawie.

S. (już od czasu studiów) uczestniczył w wystawach sztuk pięknych w Warszawie: w r. 1823 jego rysunki akademickie zostały wyróżnione medalem brązowym 3. wielkości, w r. 1825 wystawiał «portret z natury» i także rysunki; za jeden z nich Św. Jan każący na puszczy (z modelu żyjącego) otrzymał pochwałę. W r. 1828 (już jako «były uczeń») eksponował rysunki i portrety z natury, nagrodzone medalem srebrnym 3. wielkości, w r. 1838 wystawiał portrety oraz kopię z Tycjana, w r. 1841 znów portrety (2 kobiece, 3 męskie), o których pisano, że «odznaczaja się zdaniem wszystkich zupełnym prawie podobieństwem». Portrety pokazane w r. 1845 oceniono jako «suche i zimne», nie odznaczające się «ani kolorytem, ani rysunkiem». Nie własna jednak twórczość, ale działalność pedagogiczna była najważniejszym zajęciem S-ego. Przez wiele lat «był najbardziej wziętym nauczycielem rysunków na pensjach i w szkołach» (H. Piątkowski), m. in. na pensji Pauliny Krakowowej, Bogumiły Wisłockiej, Lucyny Guerin. Od r. 1827 uczył m.in. w Instytucie Aleksandryjsko-Maryjskim Wychowania Panien, w Szkole Wyższej Rządowej żeńskiej (przy ul. Niecałej).

Pod koniec życia S. popadł w ubóstwo; w styczniu 1873 kancelaria namiestnika przyznała mu tytułem wsparcia 25 rb miesięcznie. Zmarł w Warszawie dn. 12 II 1887; pochowany został na Powązkach.

Z małżeństwa z Augustą z domu Grebner (1815–1881) miał S. syna Antoniego (zob.).

 

Portret przez Józefa Holewińskiego (drzeworyt) wg rys. Stanisława Witkiewicza, Reprod. w: „Kłosy” 1887 nr 1134 s. 192; – Pol. Bibliogr. Sztuki, I cz. 2; Gerber, Studenci Uniw. Warsz.; Swieykowski, Pam. Tow. Przyj. Sztuk Pięknych; Szenic S., Cmentarz Powązkowski 1851–1890, W. 1982; Thieme–Becker, Lexikon d. Künstler (Z. Batowski); [Piątkowski H.], Katalog zbiorów Tow. Zachęty Sztuk Pięknych, W. 1925; Sienkiewicz J., Malarstwo warszawskie 1. połowy XIX w. Pamiętnik wystawy, W. 1936; Sztuka warsz. Katalog; Wiercińska, Katalog prac TZSP; – Chrzanowski T., Z Warszawy i znad Niewieży, w: De gustibus. Studia ofiarowane Tadeuszowi S. Jaroszewskiemu, W. 1996 s. 70–82; Jeziorowski W., Album Powązek, W. 1915 s. 114; Kozakiewicz, Warsz. wystawy sztuk pięknych; Moszoro E., Życie artystyczne w świetle prasy warszawskiej 1. połowy XIX w., Wr. 1962; Wiadomość historyczna o opactwie i kościele w Lądzie, W. 1858 s. 35; – „Kłosy” 1887 nr 1134 s. 192 (J. H. [Heppen J.]); „Kur. Warsz.” 1887 nr 45; „Rola” 1887 nr 8 s. 93; „Spraw. Komitetu Tow. Zachęty Sztuk Pięknych” za r. 1887 s. 60–1; – AGAD: Kancelaria Namiestnika 11.1.1873 nr 25294 k. 42 i n.; Arch. PAN: III–2 Zespół Z. Batowskiego teka q 2 (odpis w B. IS PAN); IS PAN: Mater. do Słown. Artystów Pol.

Andrzej Ryszkiewicz

 
 

Chmura tagów

 
Za treści publikowane na forum Wydawca serwisu nie ponosi odpowiedzialności i są one wyłącznie opiniami osób, które je zamieszczają. Wydawca udostępnia przystępny mechanizm zgłaszania nadużyć i w przypadku takiego zgłoszenia Wydawca będzie reagował niezwłocznie. Aby zgłosić post naruszający prawo lub standardy współżycia społecznego wystarczy kliknąć ikonę flagi, która znajduje się po prawej stronie każdego wpisu.
 
     
Mecenas
 
Uzywamy plików cookies, aby ułatwić Ci korzystanie z naszego serwisu oraz do celów statystycznych. Jeśli nie blokujesz tych plików, to zgadzasz się na ich użycie oraz zapisanie w pamięci urządzenia. Pamiętaj, że możesz samodzielnie zarządzać cookies, zmieniając ustawienia przeglądarki.
Informację o realizacji Rozporządzenia o Ochronie Danych Osobowych (RODO) przez FINA znajdziesz tutaj.